Philippines không là một đất nước quen thuộc với mình, bởi mình chưa bao giờ tìm hiểu về Phil một cách chủ đích. Cũng không thường thấy trên bản tin hay news feed facebook. Những điều mình biết về Phil hết sức mơ hồ và mông lung. Chuyến đi Phil đến với mình như một món quà, khi đang ngẩn ngơ lướt skyscanner xem giá vé đi vài nơi, thấy vé Manila rẻ quá, nhắn cho Phương: “Ê, đi Philippines không?”, thế là lên đường.
Nhiều người bạn, người thân của mình nghĩ đến Phil là một đất nước kém phát triển, với thủ đô nhàm chán (Manila được mệnh danh là thủ đô nhạt nhẽo nhất Đông Nam Á), những hòn đảo giống hệt nhau. Mình thì vẫn tin tưởng rằng bất cứ vùng đất nào cũng có sự thú vị, đặc biệt nếu là một vùng đất mới lạ.
Sau chuyến đi 10 ngày đến Pinoy – tên thân thuộc của Philippines, mình chỉ muốn nói một điều là, niềm tin của mình đã đúng. Philippines có những điều đặc biệt riêng, và xứng đáng để đến, ít nhất một lần trong đời.
1. Người dân nói tiếng Anh nhiều, nhưng khá khó nghe
Tiếng Anh là ngôn ngữ thứ 2 của Phil, và là ngôn ngữ chính thức ở trường học. Nên giao tiếp không phải là một vấn đề dù bạn ở những nơi không thuộc khu dịch vụ, du lịch. Tất cả mọi người, từ bác taxi đến anh lái xe trycle, chị tết tóc trên đảo đến anh chàng lướt qua bạn ngoài đường, đều rất thích hỏi câu: “Where are you from?”
Bên cạnh nhiều người nói tiếng Anh chuẩn, nhiều người nói rất khó nghe. Bị ảnh hưởng nhiều bởi Tây Ban Nha, tiếng Anh Phil cũng nhiều từ có âm điệu khá giống tiếng Tây Ban Nha. Như là mọi chữ “h” đều thành âm câm, chữ “r” luyến và kéo dài hơn cần thiết, “tr” thường sẽ được phát âm thành “t-r”. Như một lần đến lấy phòng vào ngày cuối ở Manila, bà chủ hỏi tên mình là “Na Tờ Ran?”, mình bảo “No”, xong mới sực ra tức là Na Tran. Ban đầu chưa quen thì sẽ có thể hiểu nhầm ý và thấy hơi buồn cười. Nhưng chỉ cần 2-3 ngày, bạn sẽ quen với những quy ước đó và thấy hiểu nhiều hơn.
2. Chênh lệch giàu nghèo lớn
Đúng ra đây là một điều đặc biệt, chứ không phải là một điều thú vị. Nhưng mình vẫn cho vào đây, vì là một đặc điểm rất nổi bật của Philippines nói chung và Manila nói riêng.
Lúc đặt phòng ở Manila, mình chọn khu Quiapo vì khá gần phố cổ, mà không hề có định hình trong đầu Quiapo là khu vực nghèo nhất khu đô thị Manila. Manila gồm 16 thành phố nhỏ, mỗi thành phố là một khu vực riêng biệt với những đặc điểm riêng.
Ở Quiapo, người dân rất nghèo, hầu hết sống bằng nghề lái xe jeepney hoặc trycle, bán hàng ở chợ đêm hoặc hàng rong. Nhiều người ngủ trên đường, cầu vượt, nằm la liệt trên bậc thềm, trong chợ. Một cảnh tượng nhìn vô cùng ám ảnh. Ngày đầu đến Manila, loanh quanh trong khu phố, mình nghĩ nếu như toàn khu đô thị đều như thế này, thì Manila…nghèo kiết xác. Hay kể cả trong khu phố cổ Intramuros , nơi thu hút đông khách du lịch nhất, vẫn có những khu nhà sập xệ, nghèo khổ, mọi người sinh hoạt tràn ra vỉa hè.
Cho đến ngày thứ 2, đi sang những thành phố khác, mình ngỡ là…đã rời khỏi Manila. Nhất là khu Makati, nơi mình và Phương gọi là khu nhà giàu. Tất cả mọi người đều ăn trong nhà hàng, uống cà phê trong những cửa hiệu sang trọng, xe jeepney không được phép đi vào. Tất cả mọi thứ trái ngược hoàn toàn với Quiapo.
Với sự chênh lệch như vậy, mình nghĩ các bạn nên trải nghiệm ở 2-3 thành phố trong khu đô thị, là sẽ vừa phải để có được cái nhìn toàn diện về nhịp độ sống và phong cách của Manila.
Ngoài lề một chút, chênh lệch giàu nghèo như vậy gây nên bởi sự phát triển quá nhanh nhưng không bền vững. Người dân không thể đánh bắt nhiều như trước, dân lao động ngày càng nghèo trong khi dân trí thức ngày càng giàu. Đằng sau vẻ ngoài hào nhoáng của những trung tâm thương mại lớn nhất thế giới và toà nhà chọc trời là những khu ổ chuột đông nghịt người nghèo khổ, thất nghiệp, vô gia cư. Trẻ em lao động sớm và không được đến trường. Manila hoa lệ, hoa cho người giàu, lệ cho người nghèo.
3. Jeepney là ở khắp mọi nơi
Jeepney được nhiều người coi là biểu tượng của Phil, đặc biệt là Manila. Tầng lớp trung lưu và lao động sử dụng jeepney để di chuyển rất nhiều. Có thể coi jeepney như một dạng xe bus nhưng bụi bặm, nguy hiểm và thô sơ hơn. Mỗi xe mang một phong cách cá nhân, những điểm dừng được viết cách điệu, màu sơn và cách trang trí được sáng tạo theo đủ kiểu cách.
Lần đầu thấy jeepney, mình đã rất ấn tượng. Đầu tiên bởi màu sắc rực rỡ và riêng biệt. Thứ hai là bởi tốc độ di chuyển đáng sợ. Mỗi điểm dừng xe thường chỉ dừng 10 giây cho cả người lên và xuống. Sau đó lại vút đi, xiêu vẹo như sắp đổ nhào ra giữa đường.
Đến ngày thứ 3 ở Manila, mình mới đủ can đảm để nhảy lên một chiếc jeepney, thay vì bắt grab hay taxi như hai ngày đầu. Tuy nhiên, với ưu điểm là giá đi sẽ rẻ hơn 15-20 lần những phương tiện khác (tính ra tầm 5k VNĐ/chặng ngắn), mình chỉ khuyên các bạn đi jeepney nếu có đồ đạc gọn nhẹ, trời không quá nắng hoặc mưa to, cơ thể không bị mệt.
Có một sáng, mình và Phương dậy sớm lang thang trong khu chợ để chụp ảnh, đi đến đoạn đỗ jeepney thì nhảy lên đi sang cubao luôn. Những điều không lên kế hoạch trước có khi lại bất ngờ và thú vị. Trời mưa nhỏ, mát mẻ, người đi không chen nhau, bọn mình xin lên trước ngồi cạnh ghế lái, cảm giác rất phấn khích. Xe không có cửa, đi lắc lư, ôm cua sát mép, không khác chơi cảm giác mạnh là bao.
4. Quốc gia nhiều ngôn ngữ nhất thế giới
Lúc ở homestay trên đảo Boracay, ngồi nói chuyện với một anh sống ở đảo Cebu, và một anh chàng bản địa, mình mới hiểu hơn về ngôn ngữ của Philippines. Ngoài một tiếng Phil phổ thông mà mọi người đều học để nói, và tiếng Anh như ngôn ngữ thứ 2, thì gần như mỗi đảo đều có ngôn ngữ riêng. Ngôn ngữ khác nhau hoàn toàn, chứ không phải là giọng/từ địa phương như miền Bắc – Trung – Nam của Việt Nam.
Với hơn 7000 hòn đảo, Phil có khoảng 200 ngôn ngữ riêng. Và người cùng đảo vẫn nói chuyện với nhau bằng ngôn ngữ đó để duy trì. Như vậy, trung bình mỗi người Philippines học 3 thứ tiếng từ nhỏ, sự nhạy bén với ngôn ngữ rất cao.
5. Đừng tin dự báo thời tiết
Trước lúc đi, mình đã khá lo lắng vì biết rằng Phil đang vào mùa mưa. Nhiều người đi trước than rằng không đi đâu, làm gì được vì mưa cả tuần. Nhưng với tâm thế “enjoy the f*cking rain”, mình vẫn đánh liều. Và đúng là mưa cả tuần thật, từ Manila đến Boracay, hầu như ngày nào cũng mưa.
Tuy nhiên, những cơn mưa thường là mưa rào, đến và đi rất nhanh, giúp trời dịu đi và mát mẻ. Cũng gần giống như thời tiết Sài Gòn. Dù dự báo hiện rằng sẽ mưa cả ngày, cả tuần, hãy tự tin lên lịch, miễn là bão không về!
Với sự thất thường đó, sẽ rất dễ ốm và mệt nếu sức khoẻ của bạn không tốt. Ngày mình đi tour lặn ngắm san hô một vòng quanh đảo, buổi sáng nắng khủng khiếp, thiêu cháy hết da, đến chiều lại mưa như trời sập, ai trên đoàn cũng run cầm cập chờ được đón về. Mình thì chỉ bị cháy nắng và sụt sịt, còn Phương thì sốt và chảy máu mũi luôn. Nên là, việc rèn luyện sức khoẻ trước chuyến đi cũng là một phần quan trọng, dù bạn đi theo phong cách bụi hay nghỉ dưỡng, để cơ thể có thể thích nghi dễ hơn với thời tiết của Philippines.
6. Manila không nhàm chán
Đinh Hằng từng viết trong cuốn “Chân đi không mỏi” rằng: “Manila có gì vui? Làm quái gì ở Manila những 3 ngày? Ngoài kẹt xe Manila còn gì nữa? là những câu hỏi tôi được nghe suốt mỗi khi nhắc đến thủ đô đầy xúc cảm của đất nước Philippines…”
Mình cũng thường được hỏi như vậy khi nói rằng sắp đi Manila 4 ngày. Nhiều thông tin trên mạng viết rằng chỉ cần 1 ngày ở Manila là quá đủ. Nếu như bạn muốn check-in để biết được rằng đã đến thủ đô, đã ghé qua Vịnh Manila, thì có thể chọn cách đó. Nhưng như vậy, bạn sẽ chỉ mãi biết đến một Manila nhạt nhoà, vô vị. 4-5 ngày là đủ cho Manila, và nếu có thể ở lâu hơn, mình tin rằng mình sẽ tìm được thêm nhiều thứ để hiểu rõ hơn, sâu hơn, biết được những góc nhỏ bé trong lòng thành phố.
Riêng khu phố cổ Intramuros, 1 ngày là thời gian vừa phải để khám phá. Sáng bạn có thể thuê xích lô hoặc xe đạp có hướng dẫn viên để đi bao quát hết những điểm chính, có sự hiểu và kiến thức nhất định về kiến trúc, lịch sử, những dấu ấn của các di tích. Đến chiều thì đi bộ, lang thang chụp ảnh, ghé quán cà phê tầng thượng ăn tối, ngắm hoàng hôn. Intramuros mang nhiều nét kiến trúc của Tây Ban Nha, nhiều góc rất đẹp, nếu chịu khó tìm hiểu sẽ thấy rất thích.
1 ngày nữa dành cho bảo tàng. Manila có nhiều bảo tàng rất đẹp, trong khuôn viên của Rizal Park đã có 3 cái, vô cùng thuận tiện để đi cùng lúc. Nếu mệt, bạn có thể mua một chiếc bạt, nằm dài ra ở công viên, chơi với mèo, đọc sách. Rất nhiều người ra công viên để picnic và thư giãn, cảm giác yên bình và nhẹ nhàng, khác hẳn với những con đường đầy jeepney lao vun vút ở ngoài kia.
1 ngày để làm những điều tuỳ vào sở thích cá nhân của bạn, đối với mình thì là đến chợ đồ cũ, đi ngắm hoàng hôn bên vịnh, thử một số thương hiệu cà phê phổ biến ở Manila.
Có một số điểm nữa như Đài tưởng niệm lính Mỹ Manila, Công viên Đại dương Manila,… Hoặc nếu bạn là “shopping building traveller”, hãy thử ghé qua SM Mall of Asia.
Manila không nhàm chán, quan trọng là bạn có muốn mở lòng để khám phá hay không thôi.
7. Sắc màu Latinh
Nhiều người nói Manila là thành phố mang nhiều nét Latinh nhất Đông Nam Á, khác hẳn với tất cả những thủ đô khác. Đúng là nhiều lúc đi giữa phố cổ Intramuros, bọn mình thấy như lạc vào một Tây Ban Nha. Hơn 300 năm đô hộ của TBN ở Phil để lại nhiều kiến trúc, di sản, văn hoá mang đậm nét Latinh. Bên cạnh đấy, hơn 90% người Phil theo Kitô giáo. Và ngay cái tên Philippines là do nhà thám hiểm TBN đặt để vinh danh Quốc vương Pelipe II. Nếu chưa có cơ hội để đến TBN, Philippines là một sự lựa chọn đáng để cân nhắc !
Cảm ơn Phinoy vì những nụ cười, niềm vui, những kỷ niệm, câu chuyện, và cả rất nhiều sự mở mang mình có được trong chuyến đi. Nếu có thể, mình muốn quay lại Manila vào mùa khô để ngắm nhiều hơn hoàng hôn bên vịnh Manila, ghé lại quán bar đáng yêu Fred’s revolution, đến đảo Cebu, Camiguin và đi hồ trên núi – núi trong hồ Tagaytay.
Ấn tượng về Philippines của bạn như thế nào? Bạn có sẵn sàng lên đường để xác thực những điều bạn nghĩ không?
Lê Na
30/10/2019. Nguyễn Khang, Hà Nội. 20:59 PM. 22oC.
